Parazit Bitkiler Türleri ve Özellikleri

Parazit Bitkiler

Parazit bitkiler, yaşamak için başka bir bitkiye ihtiyaç duyan bitkilerdir. Parazit bitkiler yarı parazit ve tam parazit olarak ikiye ayrılırlar.

Yarı parazitler, yapraklı bitkilerdir. Dolayısıyla kloroplastı bulunur ve fotosentez yapabilirler. Ancak kök sistemi gelişmediği için topraktan su ve mineral alamazlar. Üzerinde yaşadığı bitkinin odun borularından sadece su ve inorganik tuzları alırlar ve bunları kullanarak kendileri fotosentez yaparlar. Yaşamak için kendi donanımını da kullanmak zorundadırlar. Yarı parazite örnek ökse otudur.

Ökse otu, halk arasında burç, çeti, gökçe, gövelek, yelinkaya adlarıyla bilinen ökse otu yarı parazit bir bitkidir. Genellikle meyve, orman ağaçları ve park ağaçlarını konukçu olarak seçerler. Yaz kış yapraklıdır. Tohum yiyen kuşlarla taşınırlar. İnce dallarda ise dallarla kesilirler, kalın dallarda bulunursa oyularak çıkartılırlar ve yerine katran dökülür. Yapraklı ağaçlarda yaprağını döktükten sonra yabancı ot öldürücü ilaçlarla ilaçlama yapılarak ölmesi sağlanır.

Tam parazitler, yaprakları bulunmaz. Bundan dolayı kloroplastı da bulunmaz ve fotosentez yapamazlar. Kloroplastı bulunmadığı için üzerinde yaşadığı canlının soymuk borularından organik besin sağlarlar. Bütün ihtiyaçlarını bitkiden sağlarlar. Tam parazit bitkiye örnek küsküt otu ve canavar otudur.

Küsküt otu, verem otu, şeytan saçı, cin saçı, kızıl ot adlarıyla da bilinen küsküt otu sarı çiçekli olup çok sayıda tohum meydana getirirler. Toprağa dökülen tohumlar zaman zaman çimlenir. Çimlenen tohumlar zayıf kök oluştururlar ve toprak yüzeyinde sürünücü gövde oluştururlar. Daha sonra toprakla ilişkisini keser konukçu bitkiden beslenmeye başlarlar. Konukçu bitki besin maddesini kaybettiği için sararır, zayıf düşer ve ölür. Küsküt çimlenmeden önce sık sık tarladaki yoncalar biçilmelidir. Yoncada görülmesi halinde küskütlü yonca sökülmeli ve küsküt parçalarının tarlaya dökülmemesine özen gösterilmelidir. Küsküt bazen bağlarda da görülmektedir. Bu gibi durumlarda bağın kök boğazına saman serilerek bitkiye tutunması engellenebilir.
Canavar otu, çeşitli sebze, endüstri bitkileri ve yabancı otların köklerinde yaşarlar. Yaprakları yoktur ve bütün besin maddesini konukçu bitki üzerinden sağlarlar. Boyları on ile on beş santim arasındadır. Konukçunun kök boğazından çıkarlar ve mor renklidir. Bir süre sonra tohum bağlarlar. 5.000 ile 100.000 arasında tohum üretirler ve bu tohumlar canlılığını yitirmeden 10 yıldan uzun bir süre toprakta kalabilirler. Olgunlaşan tohumlar toprağa dökülürler ve köklerini konukçu bitkinin kökleri içerisine salarak besin maddelerine ortak olurlar. Ülkemizde en çok tütün, ay çiçeği ve sebzelerde bulunurlar. Canavar otu ile çok yoğun olarak bulaşık olan tarlalarda verim kaybı %100'lere kadar çıkabilmektedir. Canavar otlarıyla bulaşık olan tarlalarda kullanılan tarımsal alet veya makineler, bulaşık olmayan tarlalarda kullanılmadan önce çok iyi temizlenmelidir. Canavar otları çiçeklenmeden önce tarladan çekilmeli ve başka bir yerde yakılmalıdır veya çok derine gömülmelidir. Tuzak bitkiler ekilerek de çimlenmeye teşvik edilmeli ve canavar otu ortadan kaldırılmalıdır. Ekonomik olduğu durumlarda methil bromid gibi zehirli gazlar kullanarak ve ruhsatlı zehirli toprak ilaçları kullanarak yok etmek mümkün olabilir.

Parazit bitkilerin zararları nelerdir

Bitkinin ışığını engeller.
Bitkinin gıdasına ve suyuna ortak olur.
Toprağın sıcaklığını düşürür ve bitkinin gelişmesini engeller.
Tarım ürünlerinin kalitesini düşürür ve toprağın değerini düşürür.
Yabancı otların bazıları hem insan hem de hayvan sağlığını bozarlar.

Parazit bitkilerin yararları nelerdir

Yakacak olarak kullanırlar.
Bazıları yeşil gübre olarak kullanırlar.
Bazı parazitler hava kirliliğinin ve bitki virüslerinin tespitinde indikatör olarak kullanılabilmektedir.
Tespih, kolye, süs eşyası, kâğıt yapımı ve barınak yapımında kullanılmaktadır.

Son Güncelleme : 11.07.2023 16:09:47

Parazit Bitkiler ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz.